Świat się zmienia. Nic więc dziwnego, że nie wszystko to, co dotąd uchodziło za prawidło, da się obronić. Innowacje, wynalazki, patenty weryfikują stare koncepcje, poglądy i tezy. Nowoczesne badania naukowe zmuszają ludzi do korygowania tego, co uważaliśmy za niepodważalne. Ta transformacja jest nieunikniona, co więcej – jest dla nas zbawienna, ponieważ w ten sposób kształtuje się myśl człowiecza, a my dzięki niej widzimy świat w innym wymiarze. Jako ludzkość dokonujemy przecież spektakularnych rzeczy – niszczymy komórki rakowe za pomocą ultradźwięków czy latamy w kosmos.
Zmienia się również szkoła. I rola nauczyciela, który przyjmując ciężar odpowiedzialności za swoje działania, dokonuje suwerennych wyborów, poddając własne starania nieustannej refleksji dotyczącej skuteczności swoich metod i form pracy. I poszukuje efektywnych sposobów kształcenia młodych pokoleń.
Przemiany w sferze edukacji spowodowały, że wielu nauczycieli z Liceum Sztuk Plastycznych w swojej pracy przełamało dawne schematy i odrzuciło anachroniczny model edukacji. Na co dzień staramy się być refleksyjnymi kreatorami zmiany.
Od 2020 roku kształcimy jedną z najważniejszych umiejętności XXI wieku jaką jest myślenie krytyczne. Czym ono jest? Jak twierdzi Michael Scriven, krytyczne myślenie jest wprawną i aktywną interpretacją i ewaluacją tego, co obserwujemy, komunikatów, informacji i argumentów. Czym jest dla nas? Przede wszystkim zmianą modelu nauczania, w którym uczeń sam dochodzi do wielu informacji, staje się czynnym, pełnym inicjatywy i twórczego zapału, krytycznym poszukiwaczem prawdy o otaczającym świecie. Młodzi ludzie mają świadomość odpowiedzialności za swój proces uczenia się, a nauczyciel staje się osobą, która kieruje nauką, czuwa nad jej właściwym przebiegiem, inspiruje do myślenia i zachęca uczniów do edukacyjnej podróży w ekscytujące i zagadkowe miejsca świata nauki. Dzięki rutynom myślenia krytycznego, czyli bardzo prostym narzędziom używanym wielokrotnie podczas lekcji, uczniowie wspólnie inicjują, badają, dyskutują i zarządzają swoim myśleniem.
W kwietniu 2021 roku Liceum Sztuk Plastycznych otrzymało tytuł Szkoły uczącej myślenia krytycznego poziom 1. Niezmiernie cieszy nas ten tytuł, ale znacznie bardziej satysfakcjonuje nas, nauczycieli, obserwowanie uczniów w procesie poszukiwania. Myślenie jest złożonym procesem umysłowym, myślenie boli, jest wyzwaniem, dzięki któremu ten, kto myśli, poprawia jakość swojego życia, polemicznie i sceptycznie postrzega różne zjawiska w globalnym świecie ery informacji.
Czy nauczanie tej umiejętności jest dla nas, nauczycieli, wymagającym wyzwaniem? Owszem, ponieważ skłania do kontrolowanego eksperymentowania, wyjścia ze strefy komfortu, zerwania z tym, czego sami doświadczaliśmy w szkołach, gdy byliśmy uczniami. To ekscytujące zadanie, wymagające od nas wysiłku, planowania, głębszego, krytycznego zastanowienia się nad sensem naszych zawodowych działań.
W tym roku szkolnym realizujemy zadania Szkoły uczącej myślenia krytycznego z poziomu 2. Uczniowie pracują między innymi metodą zwaną gałązką logiczną, przy pomocy której tworzą logiczne powiązania, rozwiązują problemy, tworzą hipotezy, analizują, oceniają, odróżniają fakty od opinii, kwestionują oczywistości i własne założenia, i co ważne – myślą o konsekwencjach. Czasoprzestrzeń lekcyjna zapełniona jest głównie pracą uczniów, zaangażowanych w temat, pochłoniętych zagadnieniem, skąpanych w zawiłościach matematycznych, fizycznych, humanistycznych czy językowych.
Jak wszystko w życiu, także i ten model edukacji, wymaga czasu i cierpliwości na zakorzenienie się, wiąże się z wieloma trudami, wzlotami, sukcesami i upadkami. Wierzymy jednak, że trening czyni mistrza, a determinacja i konsekwencja w działaniu obu stronom przyniesie oczekiwane, wymierne rezultaty.