Piąta edycja Konkursu Programu Grantowego „Wena” Fundacji Rodziny Staraków w roku szkolnym 2023/2024
V jubileuszowa edycja Konkursu nawiązuje do słynnej wystawy „Co słychać”, która odbyła się w 1987 roku w dawnych Zakładach Norblina w Warszawie. Wystawa próbowała oddać ducha sztuki ówczesnych czasów: młodej i drapieżnej, niejako przeczuwającej nadejście nowego rozdziału w historii Polski. Dominowała wówczas „nowa ekspresja” – malarstwo w swoim najbardziej energetycznym wydaniu.
Kapituła wybrała do realizacji i nagrodziła dziesięć edukacyjni-artystycznych projektów, które podejmą próbę odpowiedzi na postawione w Konkursie pytanie, w kontekście nieustannie zmieniającej się sztuki.
POLIFONIE I MAPY
https://starakfoundation.org/pl/wena/edycjapiata/polifonie_i_mapy
Czwarta edycja Konkursu Programu Grantowego „Wena” Fundacji Rodziny Staraków w roku szkolnym 2022/2023
Kapituła Konkursowa IV edycji ogólnopolskiego Konkursu Programu Grantowego ,,Wena” Fundacji Rodziny Staraków pt. „Sztuka naprawiania świata” działając w oparciu o kryteria merytoryczne: wartość edukacyjną i artystyczną projektu, plan działań w projekcie, adekwatność budżetu, społeczne oddziaływanie projektu, przyznała granty dwóm naszym projektom zgłoszonym do konkursu: „Kinestezje” i „Po co nam ten cały film?”.
PO CO NAM TEN CAŁY FILM?
https://starakfoundation.org/pl/wena/edycjaczwarta/_po_co_nam_ten_caly_film_
Składam ogromne gratulacje uczestniczkom Projektu, które podjęły wysiłek w pracy projektowo – graficznej, za odwagę pójścia w coś nowego. Realizacja Projektu odnosiła się do pracy z nieznanym sobie nauczycielem oraz w technikach wcześniej nierealizowanych warsztatowo. Trudność o tyle większa, że nie wszystkie uczestniczki projektu pracują w szkole warsztatem graficznym z matrycą. O wspólnych spotkaniach mogę powiedzieć jako relacyjne, poznawcze, nieoczywiste. Czas to zmieniał, sądzę, że zbudował – na korzyść wspólnej pracy. Tematyka projektowa i sama praca miała dotykać doświadczenia czasu pandemicznej izolacji, stała się rodzajem retrospekcji, podsumowaniem oraz rozliczeniem z trudami tamtego czasu.
Praca mogła przebiegać dwutorowo: jako realizacja w szkolnej pracowni i/lub w domu z Graficznym Pudełkiem, jako zabezpieczeniem w czasie… bo nie zawsze można przyjść do szkoły.
Najlepsze scenariusze pisze życie. Otwarciem i refleksją do pracy z Projektem stał się Film Balkonowy Pawła Łozińskiego https://www.thebalconymovie.com/?fbclid=IwAR0XWZCtTzIW5E6KyyHjtPmVXNMTCpvSSqxy7krsv6621soRgsZ-1a2umM0
jako przestrzeń wyjściowa do dialogu, rozmowy, pokazania świata ludzi z innej, często bardzo osobistej perspektywy. Sądzę, że tak się stało, ponieważ rozumienie i odczuwanie filmu odnalazło się w późniejszych komentarzach Uczennic:
żeby nie udawać; ktoś pyta i ktoś normalnie odpowiada; znam rysunek malarstwo rzeźbę – a może zrobię film?; inspiracja… sympatia i bycie miłym; poruszające historie, takie prawdziwe…; trudne do zaakceptowania emocje związane z intymnymi pytaniami, z czasem podczas projekcji filmu – oswajane.
Efektem realizacji Projektu jest przede wszystkim praca w małej szkolnej społeczności graficznej poruszającej się we wspólnej przestrzeni. Taki rodzaj grupy tematycznej. Powstały materialne i niematerialne komentarze z doświadczenia pracy. I te będą wędrowały w tej właśnie formie w następne miejsca, w kolejne społeczności miasta.
Instagramowa strona projektu to miejsce, gdzie można podejrzeć proces pracy, jak powstają druki graficzne, jak są realizowane w zespole, przestrzeni miejsca… w domu i w szkolnej pracowni.
Efektem materialnym jest zestaw wystawienniczy grafik pod tytułem: “Sztuka naprawiania świata – patrz inaczej”.
tekst ze wstępu do katalogu: Katarzyna Swoińska
fotograficzny opis podsumowania Projektów:
https://starakfoundation.org/pl/spectraedu/news/dzieki_sztuce_zakonczylam_etap_pandemii_w_swoim_zyciu?fbclid=IwAR2GFpPxkiw2H6rQIYBp6Ipm0eBJi5W2ZAvrnwarqMTCE9Q-hC9Xvl4LNAY
„KINESTEZJE”
https://starakfoundation.org/pl/wena/edycjaczwarta/_kinestezje_
W pracy Line Piece III artystka konceptualna, Yoko Ono daje widzom, uczestnikom wystawy instrukcję. „Narysuj linię sobą. Nie przestawaj rysować, aż znikniesz”. Praca słynnej konceptualnej artystki metaforycznie opowiada o tym, że sztuka wymaga poświęceń i zaangażowania (zarówno od twórcy, jak i od widza).
Projekt „Kinestezje” zrealizowany w roku szkolnym 2022/2023 dzięki wsparciu Programu Grantowego WENA Fundacji Rodziny Staraków miał za zadanie wyzwolić to zaangażowanie u młodzieży kl. II i III LSP. W projekcie wzięło udział 10 uczestniczek.
Młodzież wzięła udział w cyklu zajęć łączących formę wykładu i warsztatów, które dotyczyły przedstawicieli sztuki konceptualnej przeprowadzonych przez Panią Paulinę Łuczak. Następnie,
pod opieką Pani Małgorzaty Olewnik tworzyła swoje własne konceptualne prace.
Celem projektu była przede wszystkim nauka, rozszerzanie wiedzy o historii sztuki konceptualnej, poznawanie dorobku artystów, a nie stworzenie wystawy czy wykonanie prac. Tym bardziej cieszy,
że młodzież zadecydowała, że chce, by prace zostały przeniesione ze szkiców i zapisów pomysłów
w trójwymiar, a wystawa dzięki zaangażowaniu stała się faktem.
Podczas działań projektowych poddawaliśmy refleksji sam proces twórczy, by zrozumieć, że SZTUKA TO MYŚLENIE. Czyli proces dochodzenia do pomysłu jest równie ważny, a być może nawet ważniejszy niż ostateczna materializacja – ukończona, wystawiona i sygnowana praca plastyczna.
Istotnym elementem projektu było również zacieśnianie więzi w obrębie społeczności Liceum Sztuk Plastycznych w Gronowie Górnym. Ostatnie lata naznaczone przez Covid – izolacją, niepokojem – przyniosły utratę poczucia bezpieczeństwa. W odpowiedzi na ten problem – ważnym elementem projektu było współdziałanie, współtworzenie, czy współobecność. Uczyliśmy się na nowo czerpać radość i energię z bycia razem, planowania pracy, wymiany myśli, twórczej dyskusji, organizacji wystawy, czy wspólnego wyjazdu.
Nazwa projektu „Kinestezje” pochodzi od pracy Wandy Gołkowskiej – artystki konceptualistki, która opracowała w latach 70 XX w. propozycję „Kinestezjonu”, czyli przestrzeni w której widz może poczuć się bezpiecznie, skupić na swoim ciele, oddechu, odczuciach fizycznych.
Młodzież biorąca udział w projekcie poruszyła szereg istotnych zagadnień. Poddała refleksji poczucie bezpieczeństwa, nadzieję, odczucia ludzkiego ciała, problemy, niepokoje i marzenie o przestrzeni, która zagwarantuje poczucie dobrostanu.
Uroczyste podsumowanie i wystawa
Prace stworzone przez młodzież prezentowane były podczas kwietniowych i majowych Drzwi Otwartych budząc zainteresowanie naszych Gości.
22 maja 2023 odbyło się uroczyste podsumowanie projektu. Uroczystość zaszczycili swoją obecnością Goście – Przedstawiciele Fundacji Rodziny Staraków: Pani Wiesława Giedrojć, Członek Zarządu Fundacji Rodziny Staraków, mec. Grzegorz Kotowski, Członek Zarządu Fundacji Rodziny Staraków, Pan Krzysztof Terej, Członek Zarządu Watchout Studio, Producent, Organizator konkursu na treatment filmowy dla amatorów i profesjonalistów „Wyobraź sobie” pod Patronatem Honorowym Fundacji Rodziny Staraków oraz Pani Karolina Kępczyk, Koordynatorka Programu Grantowego „Wena”.
Podczas uroczystego podsumowania projektu – młodzież oprowadzała Gości i publiczność po swojej wystawie, udzielała autorskiego komentarza do prac i odpowiadała na pytania. Było to dla nas bardzo wzruszające i pełne emocji wydarzenie. Twórczynie uczyły się prezentacji własnych koncepcji artystycznych, trenowały opowieść o inspiracjach, celach i założeniach, które towarzyszyły powstawaniu prac. Udało się pokonać tremę i podzielić z odbiorcami własnymi przemyśleniami.
Podczas uroczystego podsumowania projektu zostaliśmy zaproszeni przez Przedstawicieli Fundacji Rodziny Staraków do odwiedzenia wspaniałej kolekcji dzieł sztuki, która znajduje się pod opieką Fundacji, a jej część eksponowana jest w budynku Spectra Art Space w Warszawie. Zaproszenie to przyjęliśmy
z wielkim entuzjazmem i ciekawością. Postanowiliśmy z niego jak najszybciej skorzystać, by mieć okazję do spotkania z najwyższej klasy dziełami sztuki.
Wizyta w Spectra Art Space i zwiedzanie Kolekcji Fundacji Rodziny Staraków
Podczas imponującej jubileuszowej wystawy „Niektórzy ludzie są jak wzgórza” w Spectra Art Space
w Warszawie miałyśmy okazję uczestniczyć w zorganizowanym specjalnie dla nas kuratorskim oprowadzaniu.
Oglądałyśmy prace artystów takich, jak: Jan Berdyszak, Jan Dobkowski, Wojciech Fangor, Stanisław Fijałkowski, Stefan Gierowski, Maria Jarema, Tadeusz Kantor, Katarzyna Kobro, Roman Opałka, Henryk Stażewski, Władysław Strzemiński, Alina Szapocznikow, Teresa Tyszkiewicz, Ryszard Winiarski czy Andrzej Wróblewski. Było to niezapomniane przeżycie!
Chcąc jak najpełniej wykorzystać wizytę w Warszawie odwiedziłyśmy również Galerię „Zachęta”, by zwiedzić wystawę Małgorzaty Mirgi-Tas „Przeczarowując świat”oraz Muzeum Narodowe i ekspozycję „Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku”. Obie ekspozycje były przepiękne i inspirujące.
Więcej informacji o Kolekcji Fundacji Rodziny Staraków można uzyskać na stronie: https://starakfoundation.org/pl/kolekcja
Wyjazd edukacyjny i wiele inspiracji w Krakowie
Ostatni etap projektu stanowił wyjazd edukacyjny do Krakowa w drugiej połowie czerwca 2023 r.
Podczas tego intensywnego wyjazdu, który obfitował w spotkania z różnorodnością form i postaw artystycznych w sztuce, udało nam się odwiedzić m.in.:
- Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – Cricotecę,
- Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha,
- Muzeum Narodowe w Krakowie, Odział MNK – Kamienicę Szołayskich,
- Galerię Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki,
- Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK,
- Muzeum Stanisława Wyspiańskiego,
- Dom Józefa Mehoffera.
Uczestniczyliśmy w lekcjach muzealnych, warsztatach i oprowadzaniu po wystawach. Poznawaliśmy dorobek Tadeusza Kantora i artystów – konceptualistów, ale zwracaliśmy również uwagę na twórców Młodej Polski czy działalność przedstawicieli aktualnej sceny artystycznej. W Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – Cricotece wzięliśmy udział we wspaniałym cyklu warsztatów, który pozwolił nam po raz kolejny „otworzyć się” na niekonwencjonalne, konceptualne praktyki twórcze. Jak w zupełnie inny sposób poddać refleksji w swoich pracach czas, gest, uważność, barwę, obecność, dotyk, ruch, ciało, przedmioty, zależności między elementami?
Krótka notka o uczestniczkach i pracach wykonanych podczas projektu WENA „Kinestezje”:
- Praca Aleksandry Malewicz i Justyny Łojewskiej z kl.III to partycypacyjna kolorowanka, która miała zmobilizować odbiorców do działania. Ta prosta forma zadaje również filozoficzne pytanie o to, czy sztuka to tworzenie czy odtwarzanie.
- Praca Elizy Wojtanowskiej z kl. II „Ciała idealne” jest refleksją na temat naszych społecznych przekonań dotyczących atrakcyjności fizycznej. Eliza wykorzystuje koncepcję ready made, fotografie i lustra, by przypomnieć, że „ideał” to konstrukt. Każde ciało jest idealne.
- Julia Tomczak z kl.III w swojej instalacji stawia pytanie, czy przedmioty mogą opowiadać historie swoich właścicieli i rzuca wyzwanie wyobraźni widza.
- Karolina Horoszko z kl. II posługuje się mocnym, nieco radykalnym performensem, by przypomnieć o tym, że w każdej chwili na świecie łamane są prawa człowieka. Czy możemy coś zrobić, by temu przeciwdziałać?
- Kinga Kluczkowska z kl. III zaprasza wyobraźnię widza do snucia utopijnej wizji wspaniałej, futurystycznej przestrzeni pracy i wypoczynku. Widzu, spójrz na makietę i postaw sobie pytanie czego oczekujesz od takiej przestrzeni!
- Magdalena Piróg z kl.II w swojej video instalacji stawia pytanie o to, czy możliwe jest wylogowanie naszych głów i emocji ze smartfonów.
- Malwina Gulińska z kl. II w eksperymentalnej formie wykorzystującej mieszane media (w tym liny
i sznurki) poddaje refleksji sytuację bez wyjścia, przeszłość, uczucie „splątania – uwikłania” i bagaż emocjonalny, który nam towarzyszy.
- Martyna Chodorowska z kl. II tworzy intermedialną instalację w której makieta, film poklatkowy, environment – pachnący bzem, kwitnący ogród zabierają widza do krainy spokoju i wyciszenia. Migdałowiec pojawiający się w jej pracy nawiązuje do twórczości Vincenta van Gogha i jest symbolem nadziei.
- Victoria Knycińska z kl. II w swojej pracy łączącej rzeźbę i ready made wykorzystuje bardzo minimalistyczne środki i opowiada o poszukiwaniu wyjścia z sytuacji pozornie niemożliwej do rozwiązania.
